പുസ്തകപരിചയം സാംസ്കാരികം

രചനയിലെ ആത്മീയത….

സർഗ്ഗാത്മക രചന എന്ന സംജ്ഞയെ സംക്ഷേപിക്കാനാവശ്യപ്പെട്ടാൽ അബോധപരമായ സമീപനം എന്നാണ് എൻ്റെ രചനാനുഭവ പശ്ചാത്തലത്തിന് മറുപടി. ഒരു കവിത ജനിക്കുന്നത് ഒരിക്കലും ആസൂത്രിതമായിട്ടല്ല. രാത്രിയാമങ്ങളിലെപ്പോഴൊ അബോധ മനസ്സിൽ തെളിയുന്ന വാങ്ങ്മയങ്ങളാണ് എനിക്ക് കവിതക്ക് ആധാരമായിട്ടുള്ളത്. ആ നിമിഷത്തിൽ മനസ്സിൽ തോന്നിയ വാക്കുകൾ പകർത്തിവെച്ചില്ലെങ്കിൽ ഉണർന്നു കഴിഞ്ഞാൽ ചിലപ്പോഴത് മറന്ന് പോകാറുമുണ്ട്. ഇത് കവിതയുടെ കാര്യത്തിൽ മാത്രമല്ല കഥയായാലും ലേഖനമായാലും മറ്റേത് രചനയായാലും ഈയൊരവസ്ഥ അനുഭവപ്പെടാറുണ്ട്. പാശ്ചാത്യ പൗരസ്ത്യ കാവ്യദർശനങ്ങളെല്ലാം പല കാരികകളിലൂടെ എഴുത്തിനേയും കാവ്യ രചനയേയും എങ്ങിനെ വേണം എന്നത് നിർവ്വചിക്കുന്നുണ്ട്. എന്നാൽ നിർവ്വചിക്കുന്നതിന്നനുസരിച്ച് ചിട്ടപ്പെടുത്തുകയല്ല അറിയാതെ അങ്ങിനെ സംഭവിക്കുന്നു എന്നതാണ് വാസ്തവം.

ഏതൊരു സർഗ്ഗാത്മക ഇടങ്ങളും ധ്യാനാത്മകമാണ്. ആത്മസമർപ്പണത്തോടെയുള്ള ഇടപെടലുകളിൽ ആത്മീയത ദർശിക്കാം. ആത്മീയ പരിസരങ്ങളെ തിരിച്ചറിയുകയോ അനുഭവിച്ചറിയുകയോ ചെയ്താൽ മാത്രമേ ഒരു പരിധിവരെ അതടയാളപ്പെടുത്താനാവു. എൻ്റെ രചനാ വേളകളിൽ അനുഭവപ്പെട്ട ആ പ്രതിഭാസത്തെ അടയാളപ്പെടുത്താനുള്ള എളിയ ശ്രമമാണിവിടെ നടത്തുന്നത്.

നിരീക്ഷണവും അസാമാന്യമായ ഭാവുകത്വവും കാവ്യരചനക്കാവശ്യമെന്ന് പ്രകൃതിയെ പ്രണയിച്ച പാശ്ചാത്യ കവി വേർഡ്സ് വർത്ത് അഭിപ്രായപ്പെടുന്നുണ്ട്. ബാഹ്യലോകത്തെ നിരീക്ഷിച്ച് കവിയുടെ ഭാവുകത്വത്തിൽ പ്രതികരണങ്ങൾ ഉണ്ടാകുകയും അതിൻ്റെ ഫലമായി വികാരങ്ങളും അനുഭൂതികളും കാവ്യബിംബങ്ങളായി കവിത ജനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. വിചിത്ര കൽപ്പനകളെ ശക്തിവിശേഷങ്ങളാക്കുന്നതിൽ ആത്മീയതക്ക് കാര്യമായ പങ്കുണ്ടെന്നാണ് അനുഭവപാഠം. അതു തന്നെയാണ് സർഗ്ഗശക്തി.

സദാ സത്യത്തിൻ്റെ ധർമ്മത്തിൻ്റെ ഭാഗത്തായിരിക്കും യഥാർത്ഥകവിയുടെ നിലപാടുകൾ ഉണ്ടാകുക. ഒരു തരം സത്യാന്വേഷണം തന്നെയാകുന്നു കാവ്യരചനയും . ആത്മീയത എന്നത് ഉപരിപ്ളവമായി കാണേണ്ടതല്ല. ബാഹ്യമായ വേഷവിധാനങ്ങളിലൊ ശരീരപ്രകൃതികളിലൊ അല്ല ആത്മീയത കുടികൊള്ളുന്നത്. അത് ആത്മാവിൻ്റെ തെളിഞ്ഞ അതിഭൗതികമായ ഒരവസ്ഥയാണ്. ഒരു പക്ഷേ നിർവ്വചനങ്ങൾക്കുമതീതം. കാണുന്നത് മാത്രം ശരി, യുക്തിക്ക് നിരക്കുന്നത് മാത്രം ശരി എന്ന വാദഗതിക്കപ്പുറം വളരെ സൂക്ഷ്മമായ അഗോചരമായ അനുഭൂതിയാണ് ആത്മീയത എന്നത് രചനാ വേളകളുടെ അനുഭവസ്ഥലികൾ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു. സമാന ചിന്താഗതിക്കാരോടല്ലാതെ എല്ലാവരുമായും മനസ്സിൻ്റെ ഈയവസ്ഥയെ പങ്കുവെക്കാനും കഴിയില്ല. ബാഹ്യാവസ്ഥകളുടെ പക്ഷഭേദങ്ങൾക്കും ക്രൂരതകൾക്കുമെതിരെ ആത്മാവിലനുഭവിക്കുന്ന അന്ത:സംഘർങ്ങളിൽ നിന്നു തന്നെയാണ് യഥാർത്ഥ കലാസൃഷ്ടിയുടെ ഉൽഭവം. അവിടെ അസാധാരണമായ ,ആറാം ഇന്ദ്രിയത്തിൻ്റെ പ്രവർത്തനം അനുഭവവേദ്യമാണ്. നിരീക്ഷണം പ്രതീതി, വികാരം ,ചിന്ത ഇവയുടെ പാരസ്പര്യം സങ്കീർണ്ണമായ പല തലങ്ങളിലൂടെ സഞ്ചരിച്ചു തന്നെയാണ് ഒരു രചന സാക്ഷാൽകൃതമാകുന്നതെന്ന ചിന്തകരുടെ അഭിപ്രായത്തോട് പൂർണ്ണമായും യോജിക്കുന്നു. പരസ്പര ദ്വന്ദ്വങ്ങൾ തന്നെ പരസ്പര പൂരകമാവുന്ന ഒരവസ്ഥ .മൂല്യവത്തായ വികാരങ്ങളുടെ ഹൃദയാവിഷ്ക്കാരം. ഹൃദയവും ബുദ്ധിയും സമ്മേളിച്ചെഴുതുമ്പോൾ മറ്റൊരു തലം പ്രത്യക്ഷമാകുന്നു.

ആദ്യം നിരീക്ഷിക്കുന്ന വിഷയത്തെ ക്രമാനുഗതമായി എത്തിക്കുന്നിടത്താണ് ആത്മീയത കൂടുതൽ സന്നിവേശിക്കപ്പെടുന്നത്. ശൂന്യമായ ഒരവസ്ഥയിലേക്ക് വിഷയങ്ങളും വരികളും പൂർവ്വ നിശ്ചിതമല്ലാതെ കടന്നു വരുന്നു. ചില വെളിപാടുകളൊ, പ്രവചനങ്ങളൊ എന്നത് പോലെ. എഴുതിക്കഴിഞ്ഞ ശേഷം ഇത് സ്വയം എഴുതിയതോ എന്നൊരു അവിശ്വസനീയത തോന്നാം. കവിയുടെ ആത്മാവിൽ ഉരുത്തിരിഞ്ഞ ദർശനങ്ങളായി അവ പരിണമിക്കുന്നു. ദർശനങ്ങൾ പലതുമാകാം. കവിയുടെ ആത്മാവാണ് എല്ലാം ദർശിക്കുന്നത്. കേവലം മാംസചക്ഷുസ്സല്ല മൂന്നാം കണ്ണായ അകക്കണ്ണു തന്നെയാണ് ആയെഴുത്തിന് പിന്നിൽ . വികാരത്തിന്നുളളിലെ വൈകാരികതയും ആത്മാവും ഭിന്നങ്ങളാകുന്നു. ബാഹ്യവും ആന്തരികവുമായ കാര്യങ്ങൾ കവിതക്ക് ഒരു പോലെ വിഷയമാകുന്നു.

പ്രവാചക തുല്യനാണ് കവി എന്ന അഭിപ്രായത്തെ സാധൂകരിക്കുന്നതിനുതകുന്നതാണ് കാവ്യരചനയിലെ ആത്മീയത. അദൃശ്യമായ ഇടപെടലിലൂടെ എഴുത്തിൻ്റെ സുതാര്യത വ്യക്തമാകുന്നു. സന്ദേശം പകരുന്നവനാണ് പ്രവാചകൻ. ആ സന്ദേശത്തെ കാവ്യാത്മകമാക്കി കവി ലോകത്തിന് നൽകുന്നു. ഋഷിയല്ലാത്തവൻ കവിയല്ല എന്ന പൗരസ്ത്യദർശനത്തിൽ ഋഷി തുല്യമായ മനസ്സിനുടമയായിരിക്കണം കവി എന്ന് വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്. അറിയുകയും ശബ്ദിക്കുകയും വർണ്ണിക്കുകയും ചെയ്യുന്നവനത്രെ കവി. അപ്പോൾ ദർശനമാണ് കവിത. ഇഹലോകത്തെ മറികടന്ന് ശൂന്യതയിൽ അൽഭുതം സൃഷ്ടിക്കാനുള്ള കഴിവ് ഋഷിക്കുണ്ട്. അതീന്ദ്രിയ ജ്ഞാനിയാണ് ഋഷി . എല്ലാ ഇന്ദ്രിയ സുഖങ്ങളേയും പരിത്യജിച്ച് മനസ്സിൻ്റെ ആത്മീയാവസ്ഥയെ പ്രാപിച്ചവൻ. ഒരു സത്യസന്ധനായ കവി തികച്ചും അന്തർമുഖനായിരിക്കുമ്പോഴും ലോകത്തിന് നേരെ തുറന്ന കണ്ണുമായിരിക്കുന്നവനാണ്. സമൂഹത്തിന് നേരെ പിടിച്ചൊരു കണ്ണാടി കവി മനസ്സിലുണ്ട്. കണ്ണാടിയിൽ പ്രതിഫലിക്കുന്ന ചിത്രങ്ങൾ വാഗ്രൂപങ്ങളായി സർഗ്ഗാത്മക രചനകളായി ഉയിർക്കൊള്ളുന്നു. ഋഷികൾ ശൂന്യതയിൽ നിന്നും അൽഭുതങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നത് പോലെ കവിയുടെ തൂലികയിൽ നിന്നും അൽഭുത സൃഷ്ടികൾ വാർന്നു വീഴുന്നു. അത് തന്നെയല്ലെ രചനയിലെ ആത്മീയത. ആത്മദർശനത്തിൽ നിന്നുണ്ടായ ആത്മജ്ഞാനമോ, താളാത്മകമായ വെളിപാടോ ആയി കവിത മാറുന്നു . എന്നാൽ വർത്തമാനകാലത്ത് ബിംബങ്ങളുടെ വേഷമണിഞ്ഞ ധൈഷണികതയാണ് കവിതയായി ജനിക്കുന്നത്. അവിടെ ആത്മാവിനേക്കാൾ മസ്തിഷ്ക്കമാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. ഹൃദയം മാത്രം പ്രവർത്തിക്കുമ്പോൾ കവിത കൂടുതൽ വൈകാരികമാകുന്നു. എങ്ങനെയായാലും ഭാവനയും കവിത്വവും പ്രതിഭയും ചേരുമ്പോൾ മാത്രമേ കാവ്യ പരിവേഷം ഉണ്ടായിരിക്കുകയുള്ളു. അല്ലെങ്കിലത് കേവലങ്ങളായ വാക്കുകളോ വസ്തുതകളോ മുദ്രാവാക്യങ്ങളൊ മാത്രമായി അവശേഷിക്കുന്നു. ആത്മീയതയുടെ ഇടപെടലിൽ വാക്കുകൾ, വരികൾ കാവ്യാത്മകമായി മാറുന്നു. അത് ബുദ്ധിയുടെ പക്ഷത്തേക്കാൾ ഹൃദയത്തിൻ്റെ അല്ലെങ്കിൽ ആത്മഭാഷണത്തിൻ്റെ സ്ഥാനത്ത് തന്നെയാണ് നിൽക്കുന്നത്.

പാശ്ചാത്യവും പൗരസ്ത്യവുമായ നിരവധി വാദഗതികൾ നിലവിലിരിക്കെ അവനവൻ്റെ എഴുത്തനുഭവങ്ങളിലെ ആത്മീയതയെ സ്വയം വിലയിരുത്തുമ്പോഴെ എഴുത്തിൽ എത്രത്തോളം ആത്മീയതയനുഭവപ്പെടുന്നു എന്നത് വ്യക്തമാക്കാനാകു. ആസൂത്രിതമായ എഴുത്തിടങ്ങളിൽ കൃത്രിമത്വം അനുഭവപ്പെടാം. എന്നാൽ തനിയെ ഒരു പ്രവാഹം പോലെയുള്ള എഴുത്തിൽ കല്ലുകടി അനുഭവപ്പെടില്ല. എഴുത്തിനെ കൂടുതൽ പ്രകാശമാനമാക്കുന്ന മറ്റൊരു ഘടകം അനുഭവസമ്പത്തുമാകാം. മൂർച്ചയേറിയ ജീവിതാനുഭവങ്ങൾ ഒരെഴുത്തുകാരനെ സംബന്ധിച്ച് രചനക്കാവശ്യമായ പദാർത്ഥങ്ങളെ നൽകുന്നു. അസംസ്കൃത പദാർത്ഥങ്ങളായിരിക്കാം അവയിൽ കൂടുതലും. അസംസ്കൃതത്തെ സംസ്കരിച്ചെടുത്ത് കൂടുതൽ തെളിമയോടെ ആവിഷ്ക്കരിക്കുന്നിടത്തും ആത്മീയത പ്രകടമാകാം. ആത്മീയതയുടെ പകർന്നാട്ടങ്ങൾ പലവിധത്തിലും പല തോതിലുമായിരിക്കാം.

അറിഞ്ഞുവരുന്തോറും അറിയാനാവാത്തത്രയും നിഗൂഢമായിരിക്കും ആത്മീയതയുടെ കേന്ദ്രം. സ്വയമറിയാൻ ശ്രമിക്കുന്തോറും സ്വയമൊന്നുമല്ല എന്നൊരു ബോധവും ഉരുത്തിരിയുന്നു. എപ്പോഴും എഴുതിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നവരിൽ ആത്മീയതയുടെ പ്രവർത്തനം എത്രത്തോളം സാധ്യമെന്നെന്നറിയില്ല. എഴുത്തിൻ്റെ അപൂർവ്വ വേളകളിൽ ആത്മീയതയുടെ മിന്നലാട്ടം ശ്രദ്ധേയമാണ്. മനസ്സിൻ്റെ ഉള്ളറകൾ തുറന്ന് പ്രകാശമാനമായ ഒരിടമാണ് ആത്മീയതയുടെ ഉറവിടമെന്നൊക്കെ നാം വിശ്വസിക്കുന്നു. ഒരു വിഷയത്തോട് ഏകാഗ്രതയും മനനവും സാധ്യമാക്കിയാൽ ആത്മീയമായി ഉണരും. ഉണർവ്വിലെ ഉറക്കമായ ധ്യാനാത്മകതയിൽ പ്രസരിക്കുന്ന പ്രകാശരേണു. ആ ചെറിയ കണം പ്രക്ഷുബ്ധമായ മനസ്സിൽ വരികൾ കുറിക്കുന്നു. അത് കവിതയായി രൂപാന്തരം പ്രാപിക്കുന്നു.

കവിയും വിശ്വാസിയും അവിശ്വാസിയും യുക്തിവാദിയുമെല്ലാം ആത്മീയതയുടെ വൈവിധ്യവും വൈചിത്ര്യങ്ങളുമാണെന്ന തിരിച്ചറിയലിൽ ആത്മീയതയെ കൂടുതലറിയുന്നു. ഇരുട്ടിനെയകറ്റി വെളിച്ചം പ്രദാനം ചെയ്യുന്നത് ആത്മീയതയാണ്. ഒരു രചന അല്ലെങ്കിൽ ഒരു കഥാപാത്രമായി തൻമയത്വത്തോടെ പകർന്നാടുമ്പോൾ ആത്മാവ് ചോരാതെ അതേ തീവ്രതയോടെ പ്രേക്ഷക മനസ്സിൽ അല്ലെങ്കിൽ വായനക്കാരിൽ സാത്മീഭവിക്കുന്നതാണ് ആത്മീയത.

പഴയ കാലത്തേപ്പോലെ ഉദ്ബോധനവും ആനന്ദവും മാത്രമല്ല കവിത. അത് പ്രതിരോധവും അനീതികളോടുള്ള വെല്ലുവിളിയും യുദ്ധവും കൂടിയാണ്. മൃദുസമീപനങ്ങൾ എന്നത് പോലെ ഭാഷയിൽ ശക്തമായ സമീപനങ്ങളും കൈക്കൊള്ളുന്നുണ്ട്. കൃത്യമായ ആവിഷ്ക്കാരങ്ങളിൽ ആത്മീയത ദർശിക്കാം. മനുഷ്യനെന്ന കേവലതക്കപ്പുറം ഈ പ്രപഞ്ചത്തെ നയിക്കുന്ന വലിയൊരു ശക്തിയുണ്ട്. ആ ശക്തി തന്നെയാകുന്നു ആത്മീയതയും. ഭക്തി എന്ന കേവലാർ ത്ഥത്തിലൊതുങ്ങുന്നതല്ല ആത്മീയത. രചനകൾ മൗലികവും അഖണ്ഡവുമായിരുന്നാൽ അതിൽ ആത്മീയതയുടെ കരസ്പർശമുണ്ടാകും. .നാം കാണാത്ത കാര്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് കേട്ടും അറിഞ്ഞും പഠിച്ചും ആവിഷ്ക്കരിക്കുന്നിടത്ത് സംഭവിക്കുന്ന അനായാസവും ഉദാത്തവുമായ എഴുത്ത് ആത്മീയതയുടെ ഫലശ്രുതിയാണ്.

ഇക്കാലയളവിനുള്ളിലെ രചനാ വേളകളിൽ സ്വകാര്യമായി അനുഭവപ്പെട്ട കുറച്ചു കാര്യങ്ങളാണിവിടെ പ്രതിപാദിച്ചത്. അതെത്രത്തോളം സ്വീകാര്യമാകുമെന്നറിയില്ല.” പല ജനത പലേ നിബന്ധനം” എന്നാണല്ലൊ. ആത്മീയതയനുഭവപ്പെട്ട ആത്മാർത്ഥതയുടെ എഴുത്താണെങ്കിൽ ആ എഴുത്തിന് എതിരേ കൊട്ടിയടച്ച വാതിലുകളെല്ലാം കാലവിളംബം നേരിട്ടാലും സാക്ഷനീക്കി അക്ഷരങ്ങൾ പുറത്തു വന്നിരിക്കും. കസ്തൂരി മണമുള്ള വാക്കുകളായി….. കവിതകളായി എന്ന് മാത്രം പറഞ്ഞു കൊണ്ട് സ്വാനുഭവത്തിലുളവായ ആത്മീയതയുടെ ഈ ചെറു കുറിപ്പിന് വിരാമം കുറിക്കുന്നു….!

 

 

ഇന്ദിരാ ബാലൻ

 

85 Comments

  1. I simply couldn’t go away your website prior to suggesting that I actually enjoyed the standard information an individual provide for your visitors? Is going to be again ceaselessly to investigate cross-check new posts.

    Reply
  2. Its like you read my mind! You seem to know so much about this, like you wrote the book in it or something. I think that you can do with a few pics to drive the message home a bit, but instead of that, this is magnificent blog. An excellent read. I’ll definitely be back.

    Reply
  3. A person essentially help to make seriously posts I would state. This is the first time I frequented your web page and thus far? I amazed with the research you made to create this particular publish amazing. Magnificent job!

    Reply
  4. Have you ever thought about adding a little bit more than just your articles? I mean, what you say is important and everything. However just imagine if you added some great visuals or video clips to give your posts more, “pop”! Your content is excellent but with images and clips, this site could definitely be one of the most beneficial in its field. Terrific blog!

    Reply
  5. Good post. I study something more difficult on completely different blogs everyday. It will all the time be stimulating to learn content material from other writers and follow a little something from their store. I’d choose to make use of some with the content material on my weblog whether you don’t mind. Natually I’ll give you a link in your web blog. Thanks for sharing.

    Reply
  6. Thank you for the auspicious writeup. It in reality used to be a leisure account it. Glance complicated to far introduced agreeable from you! However, how could we be in contact?

    Reply
  7. Great post and right to the point. I am not sure if this is in fact the best place to ask but do you people have any ideea where to employ some professional writers? Thanks in advance 🙂

    Reply
  8. Hi there! Quick question that’s completely off topic. Do you know how to make your site mobile friendly? My blog looks weird when browsing from my iphone 4. I’m trying to find a theme or plugin that might be able to resolve this issue. If you have any suggestions, please share. Many thanks!

    Reply
  9. I just couldn’t go away your website prior to suggesting that I actually enjoyed the standard info a person provide in your guests? Is gonna be back continuously in order to check up on new posts

    Reply
  10. Hey there this is somewhat of off topic but I was wanting to know if blogs use WYSIWYG editors or if you have to manually code with HTML. I’m starting a blog soon but have no coding expertise so I wanted to get advice from someone with experience. Any help would be enormously appreciated!

    Reply
  11. What’s Going down i’m new to this, I stumbled upon this I have discovered It positively helpful and it has aided me out loads. I’m hoping to give a contribution & help other users like its helped me. Good job.

    Reply
  12. Thanks for another excellent post. Where else could anybody get that type of info in such an ideal way of writing? I have a presentation next week, and I’m on the look for such information.

    Reply
  13. I would like to thnkx for the efforts you have put in writing this blog. I am hoping the same high-grade blog post from you in the upcoming as well. In fact your creative writing abilities has inspired me to get my own blog now. Really the blogging is spreading its wings quickly. Your write up is a good example of it.

    Reply
  14. Thanx for the effort, keep up the good work Great work, I am going to start a small Blog Engine course work using your site I hope you enjoy blogging with the popular BlogEngine.net.Thethoughts you express are really awesome. Hope you will right some more posts.

    Reply
  15. I am very happy to read this. This is the type of manual that needs to be given and not the random misinformation that is at the other blogs. Appreciate your sharing this best doc.

    Reply
  16. Thank you for the sensible critique. Me & my neighbor were just preparing to do some research about this. We got a grab a book from our area library but I think I learned more from this post. I am very glad to see such magnificent info being shared freely out there.

    Reply
  17. After examine a few of the blog posts on your website now, and I actually like your means of blogging. I bookmarked it to my bookmark website listing and will likely be checking again soon. Pls check out my web site as nicely and let me know what you think.

    Reply
  18. Do you have a spam problem on this site; I also am a blogger, and I was wondering your situation; we have developed some nice procedures and we are looking to exchange methods with others, why not shoot me an e-mail if interested.

    Reply
  19. Great website you have here but I was curious if you knew of any message boards that cover the same topics talked about here? I’d really love to be a part of community where I can get comments from other knowledgeable people that share the same interest. If you have any recommendations, please let me know. Appreciate it!

    Reply
  20. Hi there, i read your blog occasionally and i own a similar one and i was just curious if you get a lot of spam responses? If so how do you reduce it, any plugin or anything you can suggest? I get so much lately it’s driving me insane so any assistance is very much appreciated.

    Reply
  21. What i do not realize is in reality how you are now not actually a lot more well-appreciated than you may be right now. You are so intelligent. You realize thus significantly when it comes to this topic, produced me personally believe it from a lot of numerous angles. Its like women and men don’t seem to be interested until it is something to accomplish with Lady gaga! Your personal stuffs nice. Always care for it up!

    Reply
  22. I am really loving the theme/design of your website. Do you ever run into any browser compatibility problems? A number of my blog audience have complained about my blog not operating correctly in Explorer but looks great in Firefox. Do you have any ideas to help fix this issue?

    Reply
  23. This blog is definitely rather handy since I’m at the moment creating an internet floral website – although I am only starting out therefore it’s really fairly small, nothing like this site. Can link to a few of the posts here as they are quite. Thanks much. Zoey Olsen

    Reply
  24. I am no longer sure where you’re getting your information, however good topic. I must spend some time learning more or working out more. Thanks for fantastic info I used to be in search of this information for my mission.

    Reply
  25. Hello! I know this is kinda off topic however , I’d figured I’d ask. Would you be interested in trading links or maybe guest writing a blog article or vice-versa? My blog covers a lot of the same topics as yours and I feel we could greatly benefit from each other. If you’re interested feel free to shoot me an email. I look forward to hearing from you! Wonderful blog by the way!

    Reply
  26. I do agree with all of the ideas you have presented in your post. They are very convincing and will certainly work. Still, the posts are very short for novices. Could you please extend them a little from next time? Thanks for the post.

    Reply
  27. What Is Sugar Defender? Sugar Defender is a meticulously crafted natural health supplement aimed at helping individuals maintain balanced blood sugar levels. Developed by Jeffrey Mitchell, this liquid formula contains 24 scientifically backed ingredients meticulously chosen to target the root causes of blood sugar imbalances.

    Reply
  28. What Is Neotonics? Neotonics is a skin and gut supplement made of 500 million units of probiotics and 9 potent natural ingredients to support optimal gut function and provide healthy skin.

    Reply
  29. What Is ZenCortex? ZenCortex is a natural supplement that promotes healthy hearing and mental tranquility. It’s crafted from premium-quality natural ingredients, each selected for its ability to combat oxidative stress and enhance the function of your auditory system and overall well-being.

    Reply
  30. I liked as much as you’ll receive performed right here. The cartoon is attractive, your authored subject matter stylish. however, you command get got an impatience over that you want be handing over the following. ill indisputably come further before once more as precisely the similar just about a lot steadily inside case you defend this hike.

    Reply
  31. I really wanted to send a simple remark to thank you for some of the magnificent points you are giving on this website. My time intensive internet search has finally been recognized with really good concept to write about with my classmates and friends. I would point out that most of us readers are definitely fortunate to dwell in a good community with very many lovely individuals with great things. I feel quite fortunate to have seen your entire webpages and look forward to so many more entertaining times reading here. Thanks a lot once more for all the details.

    Reply
  32. Oh my goodness! an amazing article dude. Thank you Nonetheless I am experiencing problem with ur rss . Don’t know why Unable to subscribe to it. Is there anyone getting similar rss drawback? Anyone who is aware of kindly respond. Thnkx

    Reply
  33. Nice read, I just passed this onto a friend who was doing some research on that. And he actually bought me lunch because I found it for him smile Thus let me rephrase that: Thanks for lunch!

    Reply
  34. Good ?V I should certainly pronounce, impressed with your web site. I had no trouble navigating through all the tabs and related information ended up being truly easy to do to access. I recently found what I hoped for before you know it in the least. Reasonably unusual. Is likely to appreciate it for those who add forums or anything, website theme . a tones way for your customer to communicate. Excellent task..

    Reply
  35. I am extremely impressed along with your writing talents and also with the structure for your weblog. Is that this a paid theme or did you modify it your self? Either way keep up the nice quality writing, it is rare to peer a nice blog like this one these days..

    Reply
  36. Hi, i think that i saw you visited my site so i came to “return the favor”.I’m attempting to find things to enhance my web site!I suppose its ok to use some of your ideas!!

    Reply

Post Comment